180 zangers, 900 toehoorders, 50 lampen, 2 kerstbomen, een aantal kerststukjes en een onbekend aantal graden Celsius. Zo was het drie dagen voor kerst in sporthal Cleijn Duin waar het Katwijks Christelijk Mannenkoor Jubilate zijn jaarlijkse kerstconcert gaf. Een warm en gloedvol muzikaal feest.

Hoe kan in Katwijk het kerstfeest beginnen zonder Jubilate? Het concert als opmaat tot de viering van de geboorte van Christus  behoort inmiddels tot de Katwijkse tradities en het is dan ook niet voor niets dat Sporthal Cleijn Duin op dinsdag 22 december bijna uitpuilde van de toehoorders. Er waren meer dan 900 bezoekers, die gelukkig allemaal nog een plaatsje wisten te bemachtigen, al werd het voor sommigen zitten op de tafels achter in de zaal.

De Intrada was zoals we dat van Jubilate gewend zijn: robuust en hier en daar lichtvoetig. De Welshe traditional De sterre gaat stralen getuigde meteen al van de prachtige dynamiek die dit koor in huis heeft. Die ingehouden kracht en spanning, mooi afgewisseld met fluweelzachte stemmen tussendoor. En een articulatie die overeind blijft.

Een van de mooiste kerstliederen op deze avond was Stil in die nacht van Gerard Strootman, ook al vanwege de weemoedige lyriek in de strijkers. Maar dat gold ook voor die schitterende Fuldner-bewerking van Psalm 150; een ware lust voor het oor. En dan de instrumentale verstilling in Stille Nacht, waar de eenheid met sopraan Anna Zawiswa al aanwezig was, maar waarin de juiste afstemming nog even gevonden moest worden. Ze was zichtbaar in haar element tijdens het blok Poolse kerstnacht. Zoals tijdens het ritmische Poolse kerstlied, en zacht omlijstend in het wiegenlied Lulazje.

Geheel op dreef was de tandem koor-sopraan in het blok Jubilate, met name in het Sanctus van Charles Gounod, uit de Messe solennelle de Sainte Cécile, een van de hoogtepunten van de avond. Gekend van ontelbare uitvoeringen in verschillende samenstellingen, maar deze in Katwijk was een van de betere. Het koor ingehouden, gedisciplineerd, maar ook imponerend waar dat nodig was. Die subtiliteit en de kracht van de stemmen kwam hier het helderst naar voren. Duidelijk werd hier dat uit het hoofd zingen de kracht en intensiteit zeer ten goede komen.

Dat was het begin. En dan moest na zo veel heerlijks de tweede helft na de pauze nog beginnen. Dat gedeelte had overigens duidelijk een ander karakter. Meer de klassieke kerstliederen als O little town of Betlehem, Away in a manger, The Sound of trumpets en God and God alone, dit laatste lied imposant, als een gebed. En natuurlijk het wonderschone Cantique de Noel van Adolph Adams.

Hier en daar was gesleuteld aan de oorspronkelijke partituren om de juiste arrangementen te krijgen. Die waren dan ook niet alleen van Fuldner, maar ook van Sander van Marion, Peter Bontje, Martin Koekelkoren en Jan van der Waart, die ouderen misschien nog zullen kennen als presentator van muziekprogramma’s bij de NCRV in de jaren zeventig.

Anna Zawiswa was een echt Pools ‘kerstklokje’, dat in het begin wat moeite leek te hebben met intoneren, maar al gauw op stoom kwam en met een flinke dosis zelfvertrouwen tegenwicht wist te geven tegen de massaliteit van de Jubilate-zangers. Ze heeft een heldere klank, ook in het forte, zonder al te veel vibrato. Dat is prettig. Ze zong versterkt. Zonder versterking is een sopraan puurder –  een microfoon geeft altijd wat vertekening – maar in het klankgeweld is versterking eigenlijk een must, vooral in het streven naar een betere balans.

Wat de balans in het koor zelf betreft. In de loop der jaren lijkt Jubilate langzaam iets donkerder te kleuren. Een gevolg van de wat onevenwichtige verdeling tenoren, baritons en bassen. Er zouden best wat meer tenoren bij kunnen, lijkt me. Niet dat het storend is, maar het zou de diversiteit in klankkleur ten goede komen.

Het Holland Symfonie Orkest speelde met passie en vakmanschap. Zonder de anderen te kort te doen, chapeau voor de celliste, de eerste violist, de percussionist en de koperblazers.  Zonder het orkest zou het concert minder feestelijk zijn geweest. Pianist Arthur Postma integreerde de pianoklank op moderne wijze in het geheel, ook in de instrumentale intermezzi, zoals het vrolijke Let’s go caroling met onder meer referenties aan Oh Denneboom en Jingle Bells.

Uiteraard ook chapeau voor dirigent Aldert Fuldner die er met een strakke, doch ook soepele, leiding een schitterend geheel van maakte. En de belichting van Jaap Houwaard gaf alles fraaie extra accenten. Kees van Delft zorgde ten slotte voor perfect geluid.

Kortom, Jubilate verzorgde weer als vanouds een geweldig kerstconcert, dat soms ontroerde of juist de feestemoties in de toehoorder wakker riep. En dat traditioneel weer afsloot met Ere zij God, niet alleen gezongen door koor en sopraan, maar door álle aanwezigen in de sporthal. Een waardige afsluiting van een gedenkwaardig concert.

Adri van Beelen